Deze informatie is bedoeld om u uit te leggen wat orthodontie is, wat orthodontie voor u of uw kind kan betekenen en wat de patiënt zelf moet doen om een behandeling met goed resultaat af te ronden.
Meer dan in enige andere discipline van de tandheelkunde is orthodontie een “team play” tussen patiënt (ouders) en de orthodontist.
Orthodontische behandelingen duren in de regel vrij lang, gemiddeld 2 jaar en het resultaat is erg afhankelijk van hoe trouw en nauwkeurig men de instructies opvolgt.
De behandeling verloopt in de meeste gevallen zoals gepland maar een optimaal resultaat is niet altijd te garanderen indien de medewerking of moeder natuur tegenwerken.
Aan de hand van de verzamelde gegevens in de vorm van gebitsafdrukken en foto’s kan een behandelplan worden opgesteld.
Behandelduur
Hoe lang een behandeling duurt, hangt af van de ernst van het probleem, de groei van de patiënt en de mate van medewerking. De werkelijke behandelduur benadert in de regel redelijk de geschatte duur, maar een behandeling kan uitlopen als bijvoorbeeld de groei anders verloopt dan verwacht, of als de medewerking te wensen over laat.
Medewerking van patiënt (en ouders) is essentieel en betekent:
– het handhaven van een goede mondhygiëne,
– nakomen van de afspraken
– dragen van de apparatuur (elastieken,uitneembare beugel) volgens de instructies
– vermijden van zoet (snoep en frisdranken) en hard voedsel die de apparatuur kunnen beschadigen of de tanden kunnen aantasten
– direct contact opnemen indien de beugel kapot is, ook als er binnenkort of dezelfde dag al een afspraak staat gepland.
Ongemak
De mond is een zeer gevoelige regio van het menselijk lichaam. Door het aanbrengen van orthodontische krachten kunnen er pijnklachten ontstaan. In de regel zal de pijn enkele dagen na het aanbrengen van de orthodontische kracht sterk verminderen. Indien de tanden erg gevoelig worden kan een paracetamol worden genomen; vermijdt echter langdurig gebruik van pijnstillers.
Relapse
Het voltooien van een orthodontische behandeling is geen garantie voor levenslang rechtstaande tanden. Zodra de orthodontische behandeling is voltooid zal er alles aan worden gedaan om het behaalde resultaat te behouden . Om de tanden op hun “nieuwe” plaats te fixeren zal in de regel retentie-apparatuur geplaatst worden. Patiënten die in deze retentiefase hun retentieapparatuur niet volgens de gegeven instructie dragen/gebruiken, zien vaak hun tanden verschuiven. Na ongeveer 1 jaar is in de meeste gevallen de stand van de tanden meer gestabiliseerd. Er kunnen echter door natuurlijke redenen, zoals tongpersen, mondademhalen en verdere groei, ongewenste tandverplaatsingen plaatsvinden na de actieve behandeling. Kleine veranderingen na afbehandeling zullen daarom geaccepteerd moeten worden.
Indien er ten behoeve van de retentie een draadje achter de voortanden is geplakt dan is het advies dit zo lang als mogelijk te laten zitten, omdat tijdens het ouder worden tanden vaak schever willen gaan staan. Dit is een onderdeel van de normale ontwikkeling die ook kan optreden bij mensen die niet behandeld zijn.
Orthognathische chirurgie
Sommige patiënten hebben significante skeletale afwijkingen welke behandeld dienen te worden in samenwerking met de kaakchirurg van het Rijnstate ziekenhuis. Er zijn extra risico’s verbonden met kaakchirurgische ingrepen, die u van tevoren moet bespreken met de behandelend kaakchirurg. Wees alstublieft op de hoogte van het feit dat de orthodontische behandeling voorafgaande aan de kaakoperatie alleen gericht is op het oplijnen van de tandbogen naar de vorm zoals die uiteindelijk bereikt moet worden na de kaakingreep. Bij het niet door laten gaan van de kaakingreep kan de malocclusie (beet) daarom slechter zijn dan wanneer u begon met de behandeling!
Ontkalkingen en cariës (gaatjes)
Een goede mondhygiëne tijdens de orthodontische behandeling is, net als het bezoek aan de reguliere tandarts, zeer belangrijk. Matige of slechte mondhygiëne kan leiden tot gaatjes, ontkalkingen, blijvende verkleuringen van de tanden en tandvleesontsteking. Dezelfde problemen kunnen optreden zonder een orthodontische behandeling, maar het risico is groter bij een behandeling met vaste apparatuur. Het goed opvolgen van de poetsinstructies is daarom van essentieel belang. Bij onvoldoende medewerking kan het soms nodig blijken een behandeling voortijdig te staken.
Wortelresorptie
De wortels van de tanden kunnen tijdens de orthodontische behandeling aan de punt altijd iets korter worden. Hier zult u echter nooit iets van merken. In enkele gevallen is de mate van resorptie echter groter. De exacte reden waarom dit gebeurd is in de wetenschap niet bekend, ook is het lastig te voorspellen bij welke persoon dit gaat gebeuren. In de regel zal deze extreme wortelresorptie niet leiden tot verlies van tanden, maar zal de tandarts het wel waarnemen bij het maken van röntgenfoto’s.
Zenuwschade
Indien een tand in het verleden een trauma heeft opgelopen, kan de zenuw van een dergelijke tand aangedaan zijn. Orthodontische tandverplaatsing kan deze zenuwconditie doen verergeren. In sommige gevallen zal zo’n tand uiteindelijk grijs verkleuren en kan een wortelkanaalbehandeling noodzakelijk zijn.
Tandvleesproblemen
Tandvleesproblemen kunnen zich, door meerdere redenen, ontwikkelen tijdens de orthodontische behandeling. Meestal komt dit door een inadequate mondhygiëne. Indien zich deze problemen voordoen tijdens de behandeling kan verwijzing naar de parodontoloog (gespecialiseerde tandarts) genoodzaakt zijn. Wanneer de tandvleesproblemen niet onder controle komen kan het voorkomen dat de behandeling voortijdig gestaakt moet worden. Dit om verergering van het tandvleesprobleem te voorkomen.
Ongelukjes met orthodontische apparatuur
Orthodontische apparatuur is geen speelgoed. Zij is ontworpen om een specifiek probleem aan te pakken en moet met zorg worden behandeld. Het nuttige van voedsel welke de orthodontische apparatuur kunnen beschadigen (hard en kleverig voedsel) moet te allen tijden voorkomen worden. Losse of beschadigde apparatuur kan geïnhaleerd of doorgeslikt worden met mogelijke schade aan de patiënt. U moet uw orthodontist tijdig waarschuwen indien u losse of afgebroken apparatuur heeft.
Beschadiging aan het glazuur van de tand of restauratie (kroon, brug of veneer) kan voorkomen wanneer de apparatuur uiteindelijk verwijderd wordt. Dit probleem is het meest aanwezig bij gebruik van keramische (witte) brackets. We doen er alles aan om de kans hierop te minimaliseren door het gebruik van “state of the art” apparatuur, maar valt helaas niet geheel uit te sluiten. Indien beschadiging aan het glazuur of restauratie toch optreedt kan een behandeling bij de tandarts noodzakelijk zijn.
Kaakgewrichtsklachten
Tijdens de orthodontische behandeling kunnen er problemen optreden aan de kaakgewrichten, welke spierpijn, hoofdpijn en/of oor problemen geven. Vele factoren, zoals trauma historie, arthritis, klemmen, knarsen, instabiele beet en vele medische aandoeningen, zijn van invloed op de gezondheid van de kaakgewrichten.
Kaakgewrichtsproblemen kunnen echter ontstaan met of zonder orthodontische behandeling.
Indien er zich problemen aan het kaakgewricht voordoen (pijn, knappen van kaken, moeite met openen van kaken) moet u dit direct doorgeven aan uw behandelend orthodontist. Verwijzing naar een gnatholoog of fysiotherapeut kan soms noodzakelijk zijn.
Impactie, ankylose (niet willen doorbreken/bewegen van tanden)
Tanden kunnen tijdens of voor de behandeling geïmpacteerd raken (vast blijven zitten in kaakbot), geankylotiseerd raken (fuseren met kaakbot) of simpelweg niet doorbreken. Meestal gebeuren deze zaken zonder duidelijke reden. Behandeling van deze conditie is afhankelijk per situatie. Behandeling kan bestaan uit extractie (verwijderen), chirurgisch vrijleggen of prothetisch oplossen (brug/implantaat).
Suboptimaal eindresultaat
Door de wijde variatie in grootte en vorm van tanden, missende tanden etc. kan een ideaal eindresultaat soms niet bereikt worden. Restauratieve nabehandeling (composietopbouw/kroon/brugwerk) door de tandarts kan hierdoor soms geïndiceerd zijn.
Allergie
In uitzonderlijke gevallen kunnen patiënten allergisch zijn voor de orthodontische apparatuur. Dit kan betekenen dat het behandelplan moet worden aangepast. Of dat de behandeling voortijdig gestaakt moet worden.
Algemene gezondheidsproblemen
Algemene gezondheidsproblemen zoals bot, bloed of endocriene afwijkingen en sommige medicamenten (zoals bisfosfonaten) kunnen effect hebben op uw orthodontische behandeling. Het is erg belangrijk dat u uw behandelend orthodontist hierover informeert.
Roken
Uit talloze onderzoeken is gebleken dat roken het risico op tandvleesproblemen en carcinogene afwijkingen in de mond zeer ernstig verhoogd. Tevens wordt uw behandeling significant vertraagd door de verminderde doorbloeding in de mond. Indien u rookt moet u daarom ernstig rekening houden met een compromis eindresultaat van uw behandeling.
Tijdelijke botverankering
In sommige behandelingen kan het noodzakelijk/nuttig zijn om een tijdelijke botverankering te gebruiken. U wordt hierover van tevoren over geïnformeerd door uw orthodontist. Aan deze behandeling zijn een aantal specifieke risico’s verbonden.
Het kan voorkomen dat de botverankering los gaat zitten. Wat betekent dat de botverankering moet worden verwijderd door de kaakchirurg en weer herplaatst wordt op een later tijdstip.
Het gebied rondom de botverankering kan soms ontstoken raken. In de regel is dit met een mondspoelmiddel en poetsinstructie prima te behandelen. In uitzonderlijke gevallen zal er een antibioticum voorgeschreven worden.
Conclusie
Begin alleen aan een beugel als je er voor 100% achter staat. Er zitten risico’s aan een orthodontische behandeling . Voor een goed verloop van de behandeling is het noodzakelijk dat er goed gepoetst wordt, de beugel volgens de instructies wordt gedragen en de afspraken worden nagekomen.